Vernietiging van een overeenkomst op grond van wilsgebreken

Een overeenkomst ontstaat op basis van de wil van partijen. Aan de hand van een wilsverklaring maken zij hun wil aan elkaar bekend en sluiten zij op basis daarvan een overeenkomst. Het kan echter voorkomen dat de wil gebrekkig tot stand is gekomen door bedreiging, misbruik van omstandigheden, bedrog of dwaling. Er is in een dergelijk geval sprake van een wilsgebrek. Op grond daarvan kan een overeenkomst vernietigd worden.

Bedreiging

Allereerst kan er sprake zijn van bedreiging. Een overeenkomst wordt onder bedreiging gesloten teneinde de op dat moment bestaande bedreiging weg te nemen. Degene die wordt bedreigd heeft niet de wil om de overeenkomst te sluiten, maar wordt hiertoe gedwongen. Was er geen sprake van bedreiging, dan was de overeenkomst niet gesloten.

Misbruik van omstandigheden

Een ander wilsgebrek betreft het misbruik van omstandigheden. Dit heeft betrekking op situaties waar een partij gebruik maakt van de kwetsbaarheid van de wederpartij. Van belang is dat er sprake moet zijn van een bijzondere omstandigheid die de partij kwetsbaar maakt. De partij die misbruik maakt, of heeft gemaakt, begrijpt of had moeten begrijpen dat de wederpartij kwetsbaar was door de bijzondere omstandigheid. Ook moet er een causaal verband bestaan tussen de bijzondere omstandigheid en de gesloten overeenkomst. Duidelijk moet zijn dat de overeenkomst niet zou zijn gesloten ingeval er geen sprake was van de bijzondere omstandigheid.

Bedrog

Een overeenkomst kan ook worden gesloten onder bedrog. Bij dit wilsgebrek moet er sprake zijn van het opzettelijk verdraaien van informatie waardoor de wil van een van de partijen gebaseerd is op onjuistheden. Het is mogelijk dat een partij actief informatie onjuist weergeeft bij het sluiten van de overeenkomst, maar ook het opzettelijk achterhouden van informatie kan een wilsgebrek opleveren. Een bekend voorbeeld is een autoverkoper die de kilometerstand van de auto terugdraait of opzettelijk zwijgt over een defect van de auto. Een beroep op bedrog is echter moeilijk te bewijzen. Indien een dergelijk beroep niet lijkt te kunnen slagen, is er nog de mogelijkheid om een beroep te doen op dwaling.

Dwaling

Ten slotte is er dwaling. Van dwaling kan sprake zijn wanneer een partij een verkeerde voorstelling van de zaken heeft door een mededeling van de wederpartij, een schending van de mededelingsplicht van de wederpartij of doordat de ware informatie niet bekend was bij beide partijen. Het mag echter niet gaan om een omstandigheid die uitsluitend in de toekomst zou kunnen ontstaan. Ook mag er geen sprake zijn van een omstandigheid die voor de rekening van de dwalende partij dient te blijven. Hiervan is sprake wanneer van een dwalende partij wordt geacht tot een bepaalde hoogte onderzoek te verrichtten naar de zaak die hij eventueel zou willen kopen.

Gevolgen van wilsgebreken: vernietiging

Wanneer er sprake is van een wilsgebrek kan de overeenkomst mogelijk vernietigd worden. De partij die de overeenkomst met een gebrekkige wil heeft gesloten kan de overeenkomst vernietigen door dit kenbaar te maken aan de wederpartij. Gaat de wederpartij hier niet mee akkoord, dan is vernietiging door de rechter de volgende stap. Het gevolg van vernietiging is dat de situatie zoveel mogelijk moet worden teruggebracht naar hoe het was vóór het sluiten van de overeenkomst. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat betaalde bedragen moeten worden terugbetaald en dat geleverde producten moeten worden geretourneerd. Het terugdraaien van de situatie wordt ook wel de terugwerkende kracht genoemd.

Heeft u nog vragen over de mogelijkheid uw overeenkomst te vernietigen op grond van een wilsgebrek? Neem dan contact op met onze gespecialiseerde juristen.