Contractuele verplichtingen tijdens corona

Het coronavirus heeft de hele wereld in zijn greep en zo ook de ondernemers van Nederland met alle gevolgen van dien. Een van deze gevolgen is de onmogelijkheid tot nakoming van contractuele verplichtingen van partijen. Wat zijn voor u de gevolgen als u of uw wederpartij de contractuele verplichtingen niet kan nakomen?

In beginsel is het zo dat een partij zich altijd moet houden aan de afspraken die zijn vastgesteld in een overeenkomst. Ingevolge artikel 6:74 BW zijn partijen die zich niet houden aan contractuele afspraken gehouden om de schade van de wederpartij te vergoeden, mits deze niet-nakoming toerekenbaar is. Er wordt in een dergelijk geval ook wel gesproken van een wanprestatie. Tevens kan de benadeelde partij de nakoming of ontbinding van de overeenkomst vorderen.

Overmacht (force majeure)

Niet elke tekortkoming in de nakoming is echter te wijten aan een der partijen. Soms is er sprake van overmacht. Volgens art. 6:75 BW neemt overmacht de toerekenbaarheid weg wanneer de niet-nakoming niet valt te wijten aan schuld. Voor de invulling van het begrip schuld wordt er gekeken naar de wet, maar ook naar de in het rechtsverkeer geldende opvattingen. Wanneer er sprake is van overmacht worden de verplichting tot nakomen en de gevolgen van het niet nakomen weggenomen. Of er sprake is van overmacht zal worden bepaald door de omstandigheden van het geval. De vraag is uiteindelijk of er redelijkerwijs kan worden verwacht van de niet nakomende partij om zijn contractuele verplichtingen na te komen. Hierbij gaat het overigens niet alleen om een onmogelijkheid om na te komen in absolute zin, maar ook over de relatieve onmogelijkheid om na te komen. In het laatste geval is er sprake van een situatie waar het mogelijk is om fysiek de verplichtingen uit te voeren, maar dat deze uitvoering onredelijk nadelige gevolgen heeft voor de niet nakomende partij. Of de coronapandemie kan worden aangemerkt als grond voor het aannemen van overmacht is nog de vraag.

Een preventieve oplossing voor het overmachtsvraagstuk is het opstellen van een overmachtsclausule in de overeenkomst of in de algemene voorwaarden. Een dergelijke clausule kan namelijk leidend zijn in een overmachtssituatie. Zo kan er in een overmachtsclausule worden uiteengezet in welke situaties er sprake is van overmacht en wat de gevolgen hiervan zijn. Let hierbij op dat de clausule niet algemeen van aard is. Een algemene overmachtsclausule kan er immers toe leiden dat men zal moeten terugvallen op de wettelijke regelingen omdat de clausule niet specifiek genoeg is. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat voldoende uiteengezet wordt in welke gevallen er sprake is van overmacht en wat de contractuele gevolgen hiervan zijn.

Heeft u te maken met een overmachtssituatie? Kijk dan ook altijd naar de afgesproken bedingen in het contract en de algemene voorwaarden. Bent u van plan om een contract of algemene voorwaarden op te stellen? Zorg dan voor dat u een duidelijke overmachtsclausule afspreekt met uw wederpartij om eventuele toekomstige geschillen voor te zijn. Voorkomen blijft altijd beter dan genezen.

Heeft u nog vragen over contractuele verplichtingen en niet nakoming? Neem gerust contact op met onze gespecialiseerde juristen.